12
maj

ZEZWOLENIE NA ODRZUCENIE SPADKU OBOJGU RODZICOM

Nie ma co ukrywać, mój własny blog to dla mnie źródło cennych informacji praktycznych pochodzących od czytelników. Pod tym wpisem (ODRZUCENIE SPADKU W IMIENIU MAŁOLETNIEGO – przypadek z życia wzięty) właśnie z komentarzy dowiedziałam się, że notariusze odmawiają przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku od jednego rodzica w sytuacji, gdy sąd zezwolił na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka obojgu rodzicom.  Przyznam, że mnie to zaskoczyło, ale sprawdziłam u mądrej koleżanki – notariusz i potwierdziła, że notariusze – w takiej sytuacji – wymagają obecności obojga rodziców przy składaniu oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.

No i doszłam do tego, że już wiem, ale nadal nie pojmuję, dlaczego?

Z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 98 par. 1 k.r.o.) wynika, że jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Kodeks nie przewiduje obowiązku równoczesnego działania obojga rodziców. Sąd nie może więc wprowadzać takiego obowiązku (kreować nowego prawa) przy okazji udzielania zezwolenia na złożenie oświadczenia przez rodziców (i moim zdaniem, z całą pewnością nie ma takiej intencji).

Z czego się bierze taka postawa notariuszy? Mogłabym prowokacyjnie odpowiedzieć, że z niewiedzy, ale to chyba raczej asekuracja. Każdy prawnik (i adwokat i notariusz) ma za sobą kurs logiki i każdy – pamięta, że „i” oznacza i to i to, a zatem musi wystąpić równoczesność i tego i tego, co w naszym przypadku oznacza, że przy składaniu oświadczenia o odrzuceniu spadku musi być i matka i ojciec. Od strony logicznej nie można się przyczepić do takiego rozumowania, od strony prawnej i życiowej – moim zdaniem – już tak.

Chciałabym przekonać notariuszy, że zezwolenie sądu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku dla matki i ojca oznacza, że może takie oświadczenie samodzielnie złożyć albo matka, albo ojciec (jeżeli będą mieli ochotę, to oczywiście oboje rodziców może przyjść do notariusza). Na wypadek, gdyby mi się jednak nie udało, proponuję zapobieganie problemowi.

Najprostszy sposób, ale nie najbezpieczniejszy, to wniosek jednego rodzina o zezwolenie na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka. Różnie w życiu bywa i może się zdarzyć, że ten jeden rodzic z jakiś przyczyn nie będzie mógł złożyć oświadczenia, a termin nieubłaganie biegnie.

Jaka jest w takim razie rada na ten praktyczny problem? Wydaje mi się, że najprościej sformułować wniosek, a potem dopilnować, żeby tak to zostało sformułowane w orzeczeniu, żeby sąd zezwolił na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku matce lub ojcu. Niby różnica drobna: „lub” zamiast „i”, ale lub w logice oznacza, że oświadczenie może złożyć albo matka, albo ojciec, albo i matka i ojciec. Sądzę, że przy tak sformułowanym orzeczeniu notariusze nie będą mieli już żadnych wątpliwości i wystarczy, jeżeli oświadczenie w imieniu dziecka złoży jeden rodzic.

Jeżeli sędzia sam na to wpadnie (a podejrzewam, że większość sędziów może nie mieć pojęcia o perturbacjach rodziców w wyniku użycia niewinnego użycia spójnika „i”) i połączy w orzeczeniu matkę i ojca spójnikiem „lub”, to tym lepiej.

Na końcu zastrzegam, że nie chcę tutaj nikogo pouczać. Nie jestem alfą i omegą i zawsze dopuszczam do siebie myśl, że nie mam racji. Jeżeli ktoś się ze mną nie zgadza, zapraszam do dyskusji.

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: 12 294 51 05e-mail: swaczyna@kancelariaswaczyna.pl

marta 25 sierpnia, 2016 o 22:08

Bardzo interesujący blog!. Ciekawy artykuł!
Tak też zawnioskowałam (prosząc o zezwolenie na odrzucenie przez matkę lub ojca). Sąd zezwolił tylko matce. Nie mam zamiaru się kłócić z sądem ;], do notariusza uda się sama matka, ale dla celów akademickich tak sobie rozważam: sprostowanie czy zażalenie? 🙂
Pozdrawiam!

swaczyna 25 sierpnia, 2016 o 22:25

A może uzupełnienie ;-). No i proszę – sąd „wybrnął”. Ale to też może podpaść pod dyskryminację ze względu na płeć :-). Serdecznie pozdrawiam!

Malwina 6 grudnia, 2016 o 17:54

Dzień dobry.
Na rozprawie w sądzie rodzinnym obowiązkowo stawili się matka i ojciec dziecka. Moje pytanie brzmi, czy babcia może iść do notariusza odrzucić spadek z wydaną decyzją sądu, skoro rodzice dziecka wyrazili chęć odrzucenia osobiście? Jest to istotne z powodu stałego pobytu za granicą. Czy podpis babci wystarczy, czy potrzebuje jakieś upoważnienie?
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

swaczyna 7 grudnia, 2016 o 22:21

Bardzo dziękuję za pytanie. Ponieważ mam zasadę, że nie udzielam tu porad prawnych w indywidualnych sprawach, proszę o uzbrojenie się w cierpliwość – postaram się odpowiedzieć w osobnym wpisie.

Doriss 5 stycznia, 2017 o 14:23

Witam,
Ciekawy blog i artykuł akurat z moim problemem. Mianowicie mam spadek po dalekim wuju do odrzucenia. Niedługo ja mam rozprawę a później czekają mnie jeszcze maloletnie dzieci. Starszy syn (8lat) ma innego ojca. Obecnie mam męża i syna z nim (2lata). Chodzi mi o to czy sama w imieniu starszego mogę złożyć wniosek do sadu rodzinnego a później do cywilnego o odrzucenie spadku ? Niestety z ojcem nie mam kontaktu ani nawet nie wiem gdzie go szukac. Co mam zrobić w takiej sytuacji ? Bardzo proszę o rade i dziekuje z góry 😊

swaczyna 5 stycznia, 2017 o 19:15

Powtórzę to, co zwykle – nie udzielam rad (porad prawnych) na blogu. Bardzo mi przykro.

Ewa 11 maja, 2018 o 20:10

Dzień dobry,

ja mam odwrotny przypadek. Sąd w postanowieniu zezwolił mi (matce dziecka) na odrzucenie spadku w jego imieniu samodzielnie. Mąż był uczestnikiem postępowania i wyraził zgodę przed sądem.
Wymieniona jestem tylko ja, jako wnioskodawczyni.
Notariusz natomiast upiera się, że odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka musimy dokonać oboje z mężem…
Czy notariusz może odmówić sporządzenia aktu notarialnego w takiej sytuacji? Na jaki akt prawny mogę się powołać, żeby odrzucić spadek za dziecko sama?

pozdrawiam,
Ewa

swaczyna 11 maja, 2018 o 21:33

Nie chciałabym, żeby to zabrzmiało jako zbytnia pewność siebie, ale może proszę wydrukować ten wpis z bloga i pokazać notariuszowi. Może to skłoni notariusza do refleksji?

Agnieszka 9 lipca, 2018 o 22:27

Witam serdecznie,
Czy wniosek do sądu może być złożony tylko przez jednego rodzica? Nie mam kontaktu z ojcem dziecka, ale nie został on pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Pozdrawiam

swaczyna 13 sierpnia, 2018 o 21:04

Nie widzę problemu, żeby wniosek był złożony przez jednego rodzica.

Iwona 30 czerwca, 2019 o 08:05

Co w przypadku, gdy matka sama uzyskała zezwolenie od Sądu odrzuciła spadek za dziecko, ponieważ rodzice dziecka nie kontaktują się z sobą . Bank w takim przypadku wystąpił do tego dziecka o spłatę długu po dziadku .
Co robić ?

swaczyna 14 lipca, 2019 o 13:19

Zgłosić się pilnie do adwokata. Konieczne jest przeanalizowanie sytuacji prawnej dziecka.

Poprzedni wpis:

Następny wpis: